Circulariteit als rode draad: samen voor een duurzame textielindustrie
Steeds meer Vlamingen kiezen voor tweedehands, en dat is een positieve evolutie. Het toont aan dat we de urgentie beseffen en de waarde van kwaliteit opnieuw ontdekken. Kwalitatieve kledij gaat lang mee en kan een tweede leven krijgen; fast fashion belandt na enkele wasbeurten vaak op de afvalberg. Die wegwerpmentaliteit moeten we achter ons laten.
De cijfers spreken voor zich. De noodzaak van een omslag wordt pijnlijk duidelijk als we naar de cijfers kijken. Een Vlaming gooit op basis van de recentste cijfers jaarlijks gemiddeld nog 5,21 kg textiel in de restafvalzak. Dat is een enorme verspilling van waardevolle grondstoffen. Tegelijk zien we een positieve trend: de selectieve inzameling groeit jaar na jaar en bedroeg in 2024 al 6,86 kg per inwoner. Dat toont dat we op de goede weg zijn, maar het werk is nog niet af.
Onze strategie: producenten mee aan boord. Als Vlaams minister kies ik daarom resoluut voor een circulaire textielketen. De sleutel daartoe is de invoering van een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) dat samen met OVAM en alle actoren wordt geschreven. Hiermee dragen producenten verantwoordelijkheid voor de volledige levenscyclus van hun product: van een slim, circulair ontwerp tot de inzameling, het hergebruik en de recyclage. Tegelijk rekenen we op Europa om de import van laagwaardig textiel aan dumpingprijzen aan banden te leggen, terwijl we in Vlaanderen volop inzetten op kwaliteit, herstel en lokale verwerking.
Dat dit geen loze belofte is, bewijzen tal van Vlaamse ondernemers die vandaag al het verschil maken. De circulaire rode draad zien we nu al in de praktijk:
er wordt volop geïnnoveerd in het ontwerp, bijvoorbeeld met speciale naaigarens die het makkelijker maken om kledingstukken aan het einde van hun levensduur te ontmantelen voor recyclage,
meer en meer aandacht wordt gegeven aan een langere levensduur: modemerken bieden steeds vaker eigen hersteldiensten aan en er ontstaan nieuwe bedrijfsmodellen, zoals platformen voor kledingverhuur, die de focus verleggen van bezit naar (her)gebruik,
Vlaamse technologiebedrijven slagen erin om hoogwaardig te recycleren door oud textiel om te vormen tot grondstof voor nieuwe kleding of zelfs door vezels chemisch te ‘verjongen’ tot hun oorspronkelijke kwaliteit,
de sociale economie blijft een onmisbare partner die lokaal hergebruik op grote schaal mogelijk maakt en tegelijk waardevolle tewerkstelling creëert.
Deze transitie vraagt niet alleen om systeemveranderingen, maar ook om een mentaliteitswijziging bij de consument. Zeker nu de eindejaarsperiode is aangebroken en de verkoop van (feest)kleding weer piekt, kunnen we een verschil maken door stil te staan bij onze keuzes. Waarom niet eens een mooie outfit huren voor een feestgelegenheid? Of een geliefde, versleten kledingstuk laten herstellen en zo een tweede leven geven? Deze kleine, doordachte keuzes zijn een machtig statement: we consumeren bewuster, waarderen kwaliteit en laten zien dat waarheid niet in kwantiteit schuilt, maar in duurzaamheid.
Samen maken we de cirkel rond! We staan op een kantelpunt. De overgang naar een duurzame textielsector is een verhaal van samenwerking. Producenten, ontwerpers, beleidsmakers en consumenten: iedereen heeft een sleutel in handen. Laten we die samen omdraaien en kiezen voor een toekomst waar textiel zijn waarde behoudt en een langer leven is beschoren.
Meer weten?
Bekijk de OVAM-video: https://www.youtube.com/watch?v=ugOfI_aNE6Q
Download de whitepaper: https://ovam.vlaanderen.be/whitepaper-textiel-de-toekomst-van-textiel-circulariteit-als-rode-draad
